Theo thông tin từ các nhà xuất nhập khẩu, gần đây có tình trạng Trung Quốc đóng cửa biên giới với một số mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam gây ra rất nhiều khó khăn trong kinh doanh đối với các doanh nghiệp này.

Tình trạng này không phải mới xuất hiện mà đã manh nha từ đầu năm 2011 đối với một số mặt hàng như cao su, nông sản, khoáng sản ... mới đây nhất là thuỷ sản. Tuy nhiên, nếu như trước đây tình trạng này biểu hiện không rõ ràng thì gần đây, phía Trung Quốc đã bộc lộ rõ ý định hạn chế nhập khẩu hàng hóa, nguyên vật liệu có nguồn gốc Việt Nam, thay thế bằng nguồn nhập khẩu từ các quốc gia khác.

Hiện nay, Trung Quốc là quốc gia mà Việt Nam nhập khẩu hàng hoá nhiều nhất. Kim ngạch nhập khẩu không ngừng tăng lên qua các năm. Đến năm 2011, tổng kim ngạch nhập khẩu đã lên đến gần 25 tỷ USD. Dự kiến con số này năm 2012 sẽ tiếp tục tăng lên khi kim ngạch nhập khẩu 6 tháng đầu năm đã là 13 tỷ USD. Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Trung Quốc cũng không ngừng tăng lên từ 2009, nhưng vẫn ở mức khá khiêm tốn là 11 tỷ USD năm 2011.

Thâm hụt thương mại với Trung Quốc hàng năm là trên 10 tỷ USD, ước tính 2012 là 13 tỷ USD. Khoản thâm hụt này rất khó giảm được do các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc là máy móc thiết bị, linh kiện, phụ tùng và nguyên vật liệu phục vụ sản xuất. Ngược lại, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc lại chủ yếu là hàng sơ chế như nông sản, thuỷ sản, ngũ cốc, cao su...

Như vậy với tốc độ nhập khẩu tăng nhanh, trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc ngày càng bị hạn chế, đặc biệt là các mặt hàng chủ lực xuất khẩu của Việt Nam, thâm hụt thương mại song phương với Trung Quốc sẽ ngày càng lớn.

Trước mắt, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu với Trung Quốc sẽ là những doanh nghiệp trực tiếp gặp khó khăn trong kinh doanh. Trong tương lai, gia tăng thâm hụt thương mại với Trung Quốc có thể gây ra bất ổn về tỷ giá, mất ổn định vĩ mô.